Beroepsopleiding Visieontwikkeling in organisaties

Visieontwikkeling in organisaties 

Rechtvaardig leiderschap en het poëtisch argument

Vanaf dinsdag 5 februari 2019 vindt de derde leergang Visieontwikkeling in organisaties plaats. Verstandige, evenwichtige en werkelijk onderbouwde besluiten die lang meegaan vind je niet zomaar. Ze vereisen een overtuigende visie. Visieontwikkeling is het talent van de leider. In deze leergang leer je visieontwikkeling als onderzoeksproces beheersen. Je onderzoekt, oefent en ontwikkelt onder meer de deugd van de leider: rechtvaardigheid. Je bekwaamt je in de vaardigheid hier anderen in te begeleiden.

Doelstelling

Veel ideevorming is vluchtig. Dat leidt tot ideeën met een beperkte houdbaarheid. Meer dan vaak gedacht wordt heeft dat te maken met gebrekkig zelfonderzoek en beperkt inzicht in het eigen poëtisch argument: datgene wat je opvatting over de werkelijkheid maakt tot wat ze is. Toch bepaalt dat poëtisch argument op de achtergrond je denken. Het ligt ten grondslag aan alles wat je doet en laat. In de leergang gaan we ernaar op zoek, we verdiepen je mogelijkheden tot zelfonderzoek en we versterken het proces van ideevorming.

In deze leergang combineer je theorie, praktijk en de ontwikkeling van persoonlijk meesterschap. Je bekwaamt je in het begeleiden van visieontwikkelingsprocessen op micro-, meso- en macroniveau. Op basis van de klassieke ideeënleer en de hedendaagse, praktische vertaling daarvan, leer je hoe je ideeën vindt en verwoordt.

Het uitgangspunt is socratisch zelfonderzoek aan de hand van concrete, eigen ervaringen, verrijkt met onder meer de vakken van het trivium (retorica, dialectica, grammatica en ethica) en de inzet van verbeelding. Visieontwikkeling is een creatief onderzoeksproces, door Jos Kessels ontwikkeld in Spelen met ideeën. De kunst van het filosofisch gesprek (Boom 2012. Dit boek is samen met Het poëtisch argument. Socratische gesprekken over het goede leven (Boom 2006) de leidraad in de leergang. In het onderzoeksproces van visieontwikkeling analyseer je tien aspecten van een kwestie, verdeeld over vier niveaus van onderzoek: de feiten, de persoon, de polen en de visie. Dit proces is ontwikkeld als het kralenspel. Wij noemen het eidoskoop (eidos = idee, kern, denkbeeld; skoop = kijken, beschouwen, uitkijken naar).

Eerst breng je de kwestie in kaart en formuleer je de vraag waar het om draait. Daarmee geef je inhoud aan de onderste vier kralen. Dit is het leerstuk van de vier oorzaken. Daarna onderzoek je verschillende houdingen of gevoelens van waaruit je naar de kwestie kijkt: buik, hart en hoofd. Dit is het leerstuk van de driedeling van de ziel, dat raakt aan de leer van de kardinale deugden. Vervolgens bepaal je twee polen: het speelveld van krachten, belangen en mogelijke denkrichtingen. Dit is het leerstuk van de dialectiek, these en antithese. Tot slot spreek je de verbeelding aan en formuleer je de uiteindelijke maatstaf, de synthese. Dat kan een analytische of strategische volzin zijn, maar ook een metafoor, een beeld, een verhaal of een orakel. Dit is de ideeënleer. Samen geven deze tien stappen een beeld van de kern van de kwestie. Van de essentie. Dat is het idee: je visie.

Na de leergang heb je jezelf vertrouwd gemaakt met de klassieke ideeënleer. Je hebt kennisgemaakt met een reeks klassieke en hedendaagse denkers. Je bent geïnspireerd geraakt door de werking van kunst, verbeelding, beeldtaal en mythologie. Je hebt leren werken met de uitgangspunten van de socratische methode: je weet hoe belangrijk de vraag is, evenals het opschorten van een oordeel gedurende het onderzoek van ervaringen en argumenten. Je hebt basisvaardigheden als overtuigen, onderzoeken en uitdrukken verder ontwikkeld. Het belangrijkste resultaat van de leergang is dat je het onderzoeksproces waarin jij een persoonlijke, doordachte visie ontwikkelt, hebt leren beheersen. Je bent tevens in staat anderen in dit proces te begeleiden.

De leergang kan desgewenst afgesloten worden met een meesterproef als eindwerkstuk. De belangrijkste criteria daarvoor zijn:

• Het werkstuk dient persoonlijk te zijn, te handelen over iets dat je werkelijk ter harte gaat. Hieruit vloeit voort dat het een invoelbare bruikbaarheid heeft, inzetbaar op enigerlei wijze in je leven.
• Het toont de ontwikkeling van alles waar we in de leergang naar streven: precisie, heldere verwoording, oog voor buik, hart, hoofd. Zicht op de eigen monsters, helden, goden. Aandacht voor de juiste maat, de dosering.

Uit de meesterproef spreekt oog voor evenwicht, voor rechtvaardigheid, voor ideeën die de directe kwestie overstijgen.

Doelgroep

De beroepsopleiding Visiontwikkeling in organisaties is geschikt voor ondernemers, bestuurders, directies, project- en programmamanagers, teamleiders, vakspecialisten, onderzoekers, zorgverleners onder wie therapeuten, consultants, trainers en opleiders, coaches, adviseurs en (HR)managers.

Programma

Bijeenkomsten beginnen op dinsdagmiddag om 17.00 uur en eindigen op woensdagmiddag om 17.00 uur.

Module 1: Dinsdag 20 en woensdag 21 februari 2018

Mythos en logos, een ongelijk paar

In deze eerste module maken we kennis. We introduceren de tafelrede en verkennen mythos en logos, twee belangrijke bouwstenen van de eidoskoop, het kralenspel, aan de hand van poëzie. We bekijken de bouw van het kralenspel. Docenten: Luuk Stegmann, Jan Ewout Ruiter.

Module 2: Dinsdag 20 en woensdag 21 maart 2018

Schijn en wezen

We onderzoeken de grotmythe van Plato op de betekenis hiervan vandaag de dag, voor de wereld en voor onszelf. We doen onderzoek, als groep, met een kralenspel. Tafelredes. Docenten: Luuk Stegmann, Jan Ewout Ruiter.

Module 3: Dinsdag 17 en woensdag 18 april 2018

”Het hart heeft redenen die de rede niet kent” (Blaise Pascal)

Onderzoek naar je eigen poëtisch motief, in relatie met de grotmythe in je eigen leven. De rol van verbeelding in het dialectisch proces. Tafelredes. Docenten: Luuk Stegmann, Jan Ewout Ruiter.

Module 4: Dinsdag 22 en woensdag 23 mei 2018

Je hebt genoeg aan één kluit van de akker om de akker te kennen

Aan de hand van dit motto van Socrates komen we tot de bewering dat elk socratisch onderzoek uiteindelijk een zelfonderzoek is. Wat betekent dat? We onderzoeken verontwaardiging en de betekenis daarvan voor de onderste vier kralen. We onderzoeken ons eigen tekort aan de hand van een zelfgeschreven klaagzang. ’s Middags schrijven we met de groep een kralenspel over de spanning tussen werk- en privéleven. Tafelredes. Docenten: Luuk Stegmann, Jan Ewout Ruiter, gastdocent.

Module 5: Dinsdag 18 en woensdag 19 september 2018

Speelveld : ‘tussen droom en daad …’ (Willem Elsschot)

De betekenis van je eigen poëtische argumenten in het leven van alledag. Hoe valt dat te koppelen aan een speelveld? Het belang van een tegenstem, een tegenspreker: het Griekse koor. We spelen een groepskralenspel. Tafelredes. Docenten: Luuk Stegmann, Jan Ewout Ruiter.

Module 6: Dinsdag 30 en woensdag 31 oktober 2018

‘Er staat niet wat er staat’ (Martinus Nijhoff)

We bespreken diverse kennisparadigma’s en schrijven een ode aan een van de kralen. We bekwamen ons in het schrijven van orakels. We spelen een kralenspel, onder leiding van cursistenduo’s. Tafelredes. Docenten: Luuk Stegmann, Jan Ewout Ruiter, gastdocent.

Module 7: Dinsdag 26 en woensdag 27 november 2018

Motto: Wat is klaar?

We spelen in meerdere rondes een simulatiespel rond de vraag hoe je een kralenspel inzet in een organisatie. Daarbij aandacht voor pitches, overredingskracht, poëtisch motief, dragend idee en kernbewering. Onderzoek naar de vraag: ‘wat staat ons te doen?’ Docenten: Luuk Stegmann, Jan Ewout Ruiter.

Werkvormen en studiebelasting

De werkvormen in deze leergang zijn divers: colleges, groepsgesprekken, tafelredes, individuele- en groepsoefeningen, schrijfopdrachten en onderzoeksopdrachten. Wij stimuleren het houden van korte referaten door de deelnemers over in overleg vast te stellen literatuur.

We verwachten dat Spelen met ideeën voorafgaand aan de leergang is bestudeerd. Het huiswerk per module bestaat daarnaast uit ongeveer vier uur literatuurstudie en het maken van (schrijf)opdrachten. Wie wat meer tijd kan en wil investeren, haalt meer uit de leergang.

Wie de leergang onder individuele begeleiding van een docent afrondt met het schrijven van een meesterproef, verankert de opgedane kennis en versterkt de ontwikkelde vaardigheden. Dit is de aangewezen manier om de investering in tijd en geld maximaal te zien renderen. Maar de beste reden is dat het schrijven van de meesterproef nieuwe inzichten en veel voldoening kan geven.

Lesmateriaal:

• Spelen met ideeën (inbegrepen)
• Het poëtisch argument (inbegrepen)
• Handouts per module
• Reader

Deelname

Deelname aan Visieontwikkeling in organisatie bedraagt

Arrangement 1: € 5775,00 (zeven modules inclusief lunches en diners, koffie/thee, intakegesprek, lesmateriaal, coaching, intervisie, exclusief meesterproef)

Arrangement 2: €7569,55 (arrangement 1 + comfortkamer en ontbijt).