Psychische klachten: de onzichtbare last na letsel

Accreditatie / PE punten

• NIVRE (op aanvraag)

Inzicht in de psychologische processen bij trauma, angst, verlies, rouw en aanhoudende lichamelijke klachten (ALK).

Een verkeers- of bedrijfsongeval of een medische fout kunnen zeer ingrijpende gebeurtenissen zijn in iemands leven. De meeste mensen zijn desondanks in staat om op eigen (veer)kracht de draad van het leven weer op te pakken. Maar bij sommige mensen zien we na verloop van tijd een neerwaartse spiraal in het mentale welbevinden.

Aspecten die centraal staan tijdens de cursus:

• Wat zijn psychische klachten eigenlijk precies?
• Waarom de een wel en de ander niet?
• De werking van het brein bij trauma en de ontwikkeling van angst
• Verlies en het rouwproces
• Lijf, brein, context en ALK (Aanhoudende Lichamelijke Klachten)
• Factoren die klachten in stand houden
• Constructief omgaan met mensen met psychische klachten bij letselschade
• Door welke (omgevings)omstandigheden worden deze klachten in stand gehouden?

Tijdig (h)erkennen van behoeften van het slachtoffer
Alle betrokken partijen in een letselschadezaak zijn erbij gebaat dat het slachtoffer zo goed mogelijk herstelt en zijn leven weer op de rit krijgt. Er komen verschillende disciplines aan te pas bij een herstelgerichte aanpak; elk met een eigen expertise op een deelgebied van de totale mens die we het slachtoffer noemen. Of cliënt? Daarover hoort u meer in deze cursus.

Natuurlijk is het niet de taak van de belangenbehartiger of verzekeraar om op de stoel van de (huis)arts, psychiater of psycholoog te gaan zitten. Wel is voor hen belangrijk om tijdig te (h)erkennen wat de behoeften van het slachtoffer zijn in het kader van het reduceren van psychische klachten. Zodat zij het slachtoffer kunnen wijzen op mogelijkheden om te voorzien in deze behoeften en een adequate behandeling kan worden ingezet. De docent maakt u wegwijs in het aanbod aan therapeuten/behandelaren en de verschillende behandelingen, methoden en technieken om psychische klachten mee te lijf te gaan.

Trauma en angst
Angst ontstaat als het brein iets signaleert dat bedreigend is. Tijdens een ongeval registreert het brein via de zintuigen veel (levens)bedreigende dingen die op dat moment gevaarlijk zijn, maar op een later moment niet meer. Bijvoorbeeld een rode auto op een rotonde. Daar is op zich niets mis mee, behalve wanneer je er door aangereden bent. Dan kan het zo maar zijn dat je brein bepaalt dat bij het zien van een rode auto op een rotonde je hartslag omhoog gaat, je ademhaling versnelt, je gaat trillen en zweten en in een overlevingsstand komt te staan.

Verlies en rouw
Niemand ontkomt in het leven aan het lijden van verliezen. Voor een letselschadecliënt speelt mee dat het verlies vaak door een ander is ontstaan. Dit roept naast verdriet ook veel boosheid op. Onderscheid kunnen maken tussen emoties die horen bij rouw en emoties die horen bij wrok, is van belang voor de inzet van adequate begeleiding.

ALK (Aanhoudende Lichamelijke Klachten)
Bij ALK is er sprake van een verstoord herstelproces. Het gaat om klachten die tegen de verwachting in niet afnemen en het functioneren beperken of lijdensdruk veroorzaken. Hierbij kunnen biologische, psychologische en/of sociale factoren een rol spelen. Onverwerkte traumatische ervaringen kunnen de klachten in stand houden.

Constructief omgaan met letselschadecliënten
Communicatie en verantwoordelijkheid spelen een cruciale rol in de omgang met letselschadecliënten. Ditzelfde geldt voor de overgang van ontzorgen naar het teruggeven van de autonomie aan de letselschadecliënt; het herkennen van het moment waarop een cliënt weer de eigen regie wil en kan nemen is een belangrijk aspect richting verder herstel.

Doel van de cursus
Met veel ruimte voor inbreng van eigen casuïstiek, wordt u meegenomen in de factoren die een rol spelen bij het ontstaan en in stand houden van psychische klachten bij letselschade. Wat kan een psycholoog doen en wat kunt u zelf doen om psychische klachten zoveel mogelijk te voorkomen en het herstel te bevorderen?

Na het volgen van deze cursus beschikt u over:

• Meer inzicht in het ontstaan van psychische klachten en in de factoren waardoor psychische klachten in stand gehouden kunnen worden.
• Kennis van de meest relevante psychische klachten (trauma en angst, verlies en rouw) en de relatie daarvan met aanhoudende lichamelijke klachten.
• Vaardigheden om momenten te herkennen waarop herstel stagneert en hoe daar zo constructief mogelijk op in te spelen.

Niveau
Deelnemers zijn in staat om zelf de vertaalslag te maken van de sociaal-psychologische lesstof naar de (juridische) beroepspraktijk.

Leestip! Interview met de docent over deze thematiek
Psychische klachten na letsel; weet u ze te herkennen? Lees hier het gehele interview >>>

Programma

dinsdag 8 april 2025

• Een unieke mix
• Het biopsychosociale model
• Het mentale proces na een ingrijpende gebeurtenis
• Verlies bij letselschade
• Rouwproces
• Do’s & Don’ts

• Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK)
• De pijnmatrix
• Het stress-respons model
• Optimale omstandigheden voor herstel (creëren)
• Gevolgenmodel

• Herkenning en erkenning
• Luisteren en vragen stellen
• Herstelgerichte dienstverlening
• Bevorderen eigen verantwoordelijkheid
• Autonomie en regie
• Toekomst en ontwikkelingsgericht

Sprekers

• drs. Annette Gerritsen-van Chastelet
  Psycholoog
  De LetselSchadePsychologen

Bestemd voor

• Verzekeraars (letselschaderegelaars, experts buitendienst)
• Belangenbehartigers